Bestaat er wel slecht Nederlands?
Ben jij een taalnazi of vind je alles goed? De taal die algemeen geaccepteerd is noemen we het Standaardnederlands – vroeger heette dat ABN, ‘Algemeen Beschaafd Nederlands’.
Regelmatig vliegen we elkaar in de haren als we het hebben over de vraag wanneer iets wel of niet nou ‘goed’ Nederlands is. Voor een deel kunnen we kijken naar de officiële spellingswet. Die bepaalt hoe je woorden moet schrijven (en dat kun je terugzoeken in het beroemde Groene Boekje). Maar we hebben in het Nederlands geen officiële grammatica: de ideeën daarover zijn gebaseerd op gewoonte en traditie.
En die zijn lang niet voor iedereen hetzelfde. Daarom ben je echt niet strafbaar als je ‘groter als’ zegt in plaats van ‘groter dan’. Ook op het gebied van uitspraak en woordkeus zijn we vrij: als je ‘houdoe’ in plaats van ‘doei’ wil zeggen, dan kan dat gewoon.
Toch kiezen we er soms voor om ons expres wél aan de ongeschreven regels te houden, en soms expres juist níet. Dat ligt aan de situatie, legt taalkundige Kristel Doreleijers (Tilburg University) uit. Dialect is dus niet per se ‘fout’.
0:00 Hoe moet je spellen volgens de wet?
0:40 Is er een officiële grammatica? En woordkeus? Uitspraak? Zijn spellingsregels verplicht?
1:10 Wat is ABN? Waarom gebruiken we de term ABN niet meer?
1:27 Hoeveel talen en dialecten heeft Nederland?
1:51 Hoe is het Nederlands ontstaan?
2:52 Waarom is dialect aan het verdwijnen?
3:52 Waarom gebruiken we soms dialect en soms gewoon Nederlands?
Meer wetenschap? Check:
Podcast op Spotify ► https://open.spotify.com/show/0z2ydI7p9BA6wxFiq8U0lF?si=a5bd687561d74550
Podcast op iTunes ► https://itunes.apple.com/nl/podcast/de-universiteit-van-nederland-podcast/id1385505692?mt=2
Onze website ► http://www.universiteitvannederland.nl/
Instagram ►https://www.instagram.com/UniversiteitNL
Twitter ► https://twitter.com/UniversiteitNL
Facebook ► https://www.facebook.com/UniversiteitvanNederland
Voor niet-commercieel gebruik is het toegestaan om fragmenten (mits de context behouden) te gebruiken. Vermeldt wel altijd bron: Universiteit van Nederland. Bij twijfel, mail ons op info@universiteitvannederland.nl
Over de Universiteit van Nederland:
De Universiteit van Nederland heeft een onafhankelijke redactie die elke week podcasts, video’s en social posts maakt over wetenschappelijke onderwerpen. Wij geloven dat iedereen moet kunnen leren van de topwetenschappers die we hebben in Nederland. Zonder collegegeld of tentamens. Wij zijn de universiteit voor iederéén.
source